Siz de her mevsim bitki çayı içenlerden misiniz? Öyleyse kuşburnunun büyüleyici rengini ve enfes kokusunu da seviyor olmalısınız! Peki, kuşburnu bitkisini farklı şekillerde kullanabileceğinizi de biliyor musunuz?
Doğa, dünya üzerindeki yaşamın başlangıcından bu yana canlılara yeme içme konusunda yol gösteriyor. Özellikle de canlıların temel besin maddeleri arasında yer alan bitkiler, günümüzdeki hazır paketli pek çok ürüne doğal bir alternatif olması bakımından da önemli bir rol üstleniyor. Her biri büyük değer taşıyan bitki çeşitleri çaylardan marmelatlara, aromatik yağlardan mumlara kadar hayatın pek çok alanında insanlara eşlik etmeyi sürdürüyor. Kuşburnu da bu bitkilerden biri! Bilhassa soğuk kış günlerinde dinginlik sağlayan kuşburnu çayı, taze veya kuru olarak tüketilebiliyor. Peki, kuşburnu nedir? Hangi alanlarda kullanılabilir? Hadi keşfedelim!
Kuşburnu, ağırlıklı olarak Avrupa ile kuzeybatı Afrika'da yetişen ve gülgiller familyasına ait olan içi tüylü bir bitki çeşidi. Kuşburnu veya Latince adıyla "Rosa Canina"nın anavatanı, Batı Asya ve Anadolu olarak kabul ediliyor. Kuşburnu, farklı yörelerde yabangülü veya gülelması olarak da biliniyor. Genellikle kırmızı ve turuncu renklere sahip olan kuşburnunun bazı bölgelerde sarı ve siyah çeşitlerine de rastlanıyor. 100'ü aşkın türe sahip olan bu besin, güllerin aksine ilkbahar ve yaz aylarında değil; sonbahar mevsiminde büyüyor ve gelişiyor.
Kuşburnu, Türkiye'de daha çok Karadeniz, Marmara ve Doğu Anadolu bölgelerinde yetişiyor. Nadir olarak Ege ve İç Anadolu'da da kuşburnu bitkisine rastlanıyor. Yıllık 500 ton üretimiyle Gümüşhane, Türkiye'de kuşburnu yetiştiriciliğinde ilk sırada yer alıyor. Gümüşhane'deki kuşburnu üretiminin büyük bir kısmı geleneksel yöntemlerle işlenerek elde ediliyor.
Kuşburnu, mutfakta pek çok tarifin içine dahil edilerek kullanılabiliyor. Ancak kuşburnu ile bir tarif hazırlarken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar da bulunuyor. Öncelikle kuşburnu bitkisini ortadan ikiye bölerek tohumlarını çıkarmanız gerekiyor. Bu işlem, tariflerde rahatsız edici bir tat oluşumunun önüne geçmek adına önem taşıyor.
Kuşburnu meyvelerinin ilk aşamada bir süzgeç içerisinde yıkanması ve iyice kurutulması gerekiyor. Bu aşamalardan sonra kuşburnu hemen kullanmak için uygun hale geliyor. Ancak meyveler isteğe bağlı olarak kurutulabiliyor veya dondurucuda da saklanabiliyor. Kuşburnunu kurutmak istiyorsanız güneş alan bir bölgeye serebilir veya fırında kurutabilirsiniz. Peki, kuşburnunu nasıl kullanabilirsiniz?
Güneşin altında veya fırında kuruttuğunuz kuşburnu bitkilerini yılın her döneminde bitki çayı yapımında kullanabilirsiniz. Bunun yanı sıra kuşburnunu kaynatıp meyve suyu haline de getirebilirsiniz. Her iki içeceği de dilediğiniz doğal bal çeşitleri ile tatlandırabilirsiniz.
Taze kuşburnunu salatalara ilave ederek, evinizde aile boyu düzenli olarak tüketilmesini sağlayabilirsiniz. Ayrıca kuşburnunu marmelat, reçel, turta, kek vb. tariflerinizin başrolüne yerleştirerek kahvaltı ve ara öğünlerde de tüketebilirsiniz.
Kuşburnu keskin kokusu sayesinde ortam havasını değiştirmek için de kullanılıyor. Tütsüyü yakarak veya kuşburnu içeren aromatik yağları buhurdanlığa damlatarak ortam kokusunu değiştirebilirsiniz.
Kuşburnu kendine has kokusuyla Ortaçağ döneminde hem güzel kokmak amacıyla hem de yiyecek ve içeceklerde kullanılıyordu. Bu dönemde iyi şansın ve güçlülüğün simgesi olarak kabul edilen kuşburnu, kötü talihi uzaklaştırmak adına tütsü olarak da yakılıyordu.
Kuşburnu, herkesin bildiği üzere en çok çay olarak tüketiliyor. Kurutulmuş kuşburnu bitkisini yaklaşık olarak 10 ila 15 dakika boyunca suyun içinde kaynatarak çay olarak tüketebilirsiniz. İçeriğinde yoğun miktarda C vitamini bulunan kuşburnu, özellikle kış aylarında hastalık ve stres süreçlerinde tercih ediliyor. Bunun yanı sıra kuşburnu aromatik lezzeti sayesinde meyve suyu, reçel ve marmelat olarak da tüketilebiliyor.
Kuşburnu, Ortaçağ'a kadar uzanan köklü tarihiyle yıllardan beri tütsü olarak da kullanılıyor. Bu dönemdeki inanışlara göre kuşburnu, kötü talihi evlerden uzaklaştırıyor. Bunun insanlara güç, kuvvet ve iyi şans verdiğine inanılıyor. Bu özellikleri doğrultusunda kimi kültürlerde, şenlik veya festivallerde evlerin kuşburnu bitkisiyle süslendiği de biliniyor. Günümüzde de tütsü olarak kullanılan kuşburnu, stres ve yorgunluktan uzaklaşılmak istenen, dinginlik ve huzurun hedeflendiği anlarda tercih edilebiliyor.
Kendine has aromatik kokusu nedeniyle kuşburnu genellikle aromatik yağ üretiminde kullanılıyor. Bunun yanı sıra kozmetik sektöründe kişisel bakım ürünleri ve parfüm gibi ürünlerin formülünde de tercih ediliyor.
Kuşburnu, içerdiği bileşenlerden dolayı bağışıklık sisteminin normal fonksiyonunun korunmasına yardımcı oluyor. Antioksidan, C vitamini ve yağ asitleri barındıran zengin içeriğinden dolayı bu değerli bitki, cilt bakımı konusunda ideal bir kaynak olma özelliğini de taşıyor.
Kuşburnunun besin içeriği toprak ve yetiştirme koşullarına bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Örneğin; kuşburnunun yüksek miktarda ısıya ve suya maruz kalması içeriğindeki C vitaminin azalmasına neden oluyor. Kuşburnunda genel olarak kateşin, kuersetin ve ellagik asit gibi antioksidan açısından zengin maddeler bulunuyor. Kuşburnu ayrıca C ve E vitaminleri bakımından da oldukça zengin bir bitki türü. Bu meyve, kırmızı/turuncu rengini ise içerdiği likopen ve beta karoten adlı karotenoid pigmentlerden alıyor.
Kuşburnunun taze halini şehir yaşamında bulmak bir ölçüde zor olsa dahi, kurutulmuş kuşburnunu aktarlarda ve marketlerde bulabilirsiniz. Bunun yanı sıra kuşburnu içeren aromatik yağları eczanelerden de temin edebilirsiniz.
Kuşburnu tariflerinden alacağınız keyfi bambaşka bir boyuta taşımak ve doğadan gelen lezzetleri bir araya getirmek için siz de Balparmak doğal bal çeşitlerini tercih edebilirsiniz!
Sorumluluk Reddi Beyanı: Bu sayfada yer alan bilgiler, çeşitli bilimsel kaynaklardan derlenmiş olup hiçbir şekilde sağlık tavsiyesi yerine geçmemelidir. Kuşburnu içeren ürünleri herhangi bir amaçla kullanmaya başlamadan önce, bu bitkinin sizin için uygun olup olmadığını ve hedeflediğiniz etkiyi sağlayıp sağlayamayacağını mutlaka hekiminizden öğrenmelisiniz.
Kaynaklar:
menü
