Balın şekerlenmesi, bu ürünün tadının ve yapısının bozulup bozulmadığına dair pek çok kişide şüphe uyandırabiliyor. Fakat doğru bilginin ve ideal yöntemlerin uygulanması ile birlikte, şekerlenen balın tekrar pürüzsüz bir kıvam alması ve keyifle tüketilebilmesi mümkün!
Özellikle büyük kavanozlarda satın alınan ballar, kısa süre içerisinde tüketilmemeleri sebebiyle bazı yapısal değişikliklerle uğrayabiliyor. Bunların başında ise herkesin aşina olduğu balın kristalleşmesi, yani şekerlenmesi geliyor. Balın doğal akışkan yapısını bozan bu durum, kimi zamanlarda tüketim konusunda soru işaretleri yaratabiliyor. Bu noktada en çok merak edilenler ise kuşkusuz, şekerlenmiş balın tüketilip tüketilemeyeceği veya nasıl eski haline getirilebileceği oluyor. Peki, şekerlenen ballar ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olmaya ne dersiniz?
Şekerlenmiş bal, diğer adıyla kristalleşmiş bal, akışkan kıvamdaki balın yarı katı hale geçmesini ifade ediyor. Baldaki glikoz, fruktoz ve su miktarına bağlı olarak erken veya daha geç bir şekilde meydana gelebilen bu değişim, bal çeşitlerinde zaman içerisinde karşılaşılabilecek beklendik bir durumu oluşturuyor.
Balın şekerlenmesi, içerisinde doğal olarak bulunan glikozun zaman içinde katı hale gelmesi ile meydana geliyor. Ayrıca baldaki glikoz ve fruktoz oranının birbirine yaklaşmasıyla da hızlı bir şekilde şekerlenme oluşabiliyor. Bunun yanı sıra baldaki su oranının fazla olması da şekerlenme noktasında itici bir faktör olabiliyor.
Şekerlenen balın katılaşması ve görünümünün farklılaşması, tüketimi noktasında bazı kafa karışıklıklarına neden olabiliyor. Aslında, balın doğal yapısı ve içeriğinde herhangi bir olumsuz durum yaşanmıyor.Bu sebeple, bal bozulmadığı için tekrardan rahatlıkla tüketilebiliyor. Fakat tüketmeden önce şekerlenmiş balın yeniden eski haline döndürülmesi en uygun çözüm oluyor. Bunun için ise ev ortamında kolaylıkla uygulanabilecek bazı yöntemler bulunuyor.
Hayır, şekerlenmiş bal (kristalleşmiş bal) zararlı değildir. Aksine bu durum, balın doğal ve katkısız olduğunun göstergesidir. Bal zamanla içindeki glikozun kristalleşmesi sonucu donar ya da şekerlenmiş gibi görünür. Bu, özellikle çiçek ballarında daha sık görülür.
Donmuş bal nasıl çözülür sorusunun cevabı çok merak edilir. Halk arasında şekerlenmiş ya da donmuş bal olarak adlandırılan durum balın kristallenmesidir. Şekerlenmiş yani donmuş balın çözülmesi için uygulanabilecek yöntemler arasında en yaygın olan, bal kavanozunu sıcak bir kabın içerisinde (benmari usulü) akışkan kıvam alıncaya dek bekletmek. Sıcak suyun etkisiyle kristalleşmiş bal, tekrar çözülerek ilk haline geliyor ve gönül rahatlığıyla tüketilebiliyor. Balı benmari usulüyle çözündürürken, besin değerlerini ve zengin özelliklerini korumak adına doğrudan ateşle temas ettirmemeye büyük özen göstermek gerekiyor. Aksi takdirde balın formu eski halini alsa da, yapısal özelliklerinde büyük değişimler meydana gelebiliyor.
Evet, gerçek bal şekerlenebilir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi balın şekerlenmesi, sadece ürünün doğal yapısal özelliklerinden kaynaklanıyor. Özetle; gerçek, doğal ve kaliteli bal şekerlenebiliyor. Şekerlenme, balın glikoz, fruktoz ve su miktarına bağlı olarak gelişiyor. Balın doğal içeriğinin yanı sıra saklama koşulları, ambalaj şekli, ürünün kullanımı (örn.; içeriğinde kaşık bırakılması, buzdolabında bekletilip çıkarılmasından dolayı sıcak-soğuk değişikliğine uğraması) vb. faktörler de kristalleşmeyi tetikliyor.
Bal, tahmin edilebileceği gibi çoğunlukla yanlış saklama koşulları sebebiyle şekerleniyor. Ayrıca soğuk hava koşulları ve buzdolabında muhafaza da balın yapısındaki doğal şeker bileşenlerini doğrudan kristalleştiriyor. Balın şekerlenmemesi için bal kavanozlarını 18 ila 24 derecelik oda sıcaklıklarında saklamak en ideal tercih oluyor. Ayrıca balın hava ve nem ile temasının da önüne geçmek gerekiyor. Bu sayede balın şekerlenme süresini uzatmak mümkün olabiliyor.
Kaynaklar: